Park Buen Retiro

Parque del Buen Retiro lub po prostu El Retiro – ulubione miejsce odpoczynku mieszkańców Madrytu, jeden z symboli stolicy i obiekt dziedzictwa kulturowego Hiszpanii. To ogromna zielona przestrzeń o powierzchni około 1,4 km² z zabudowaniami z XVII-XIX wieku, wspaniałymi fontannami i rzeźbami, alejkami drzew truskawkowych i jeziorem, kawiarniami i placami zabaw.

Jak powstał park

Nazwa parku ma religijne pochodzenie. W czasach Filipa II w tej dzielnicy znajdowało się kilka budynków należących do korony, używanych do modlitwy i medytacji. Miejsce modlitwy nosiło nazwę Buen Retiro, co w tłumaczeniu oznacza „dobre odosobnienie”.

W 1632 r. ambitny faworyt króla Filipa IV, książę Olivares, zamierzał odciągnąć swojego nieco niezdecydowanego protektora od spraw państwowych, przekierowując jego uwagę na bale i festyny. W tym celu polecił przebudować pałace modlitewne na luksusowy pałac, który odziedziczył nazwę Buen Retiro. Ogród założony przez włoskich mistrzów wokół chóru również przyjął to imię.

Pałac był wykorzystywany do zabaw przez Filipa V i Karola III. Władcy dbali także o park, który zyskiwał cechy nowych stylów zgodnie z upodobaniami monarchów.

W 1808 r. Buen Retiro stał się centrum bitwy podczas ataku Francuzów na Madryt. Budynki uległy znacznym zniszczeniom, a zieleń została całkowicie zniszczona przez najeźdźców. Pałac nie został odbudowany, ale park miał więcej szczęścia. Ferdynand VII i kolejni królowie zlecili na jego terenie wytyczenie nowych ścieżek, założenie rabat kwiatowych, budowę pawilonów. W 1869 r. Buen Retiro został znacjonalizowany i udostępniony mieszkańcom miasta.

Buen Retiro dzisiaj

Ze starego pałacu pozostały tylko dwie budowle – sala balowa Casón del Buen Retiro, w której obecnie mieści się filia Muzeum Prado, i sala ceremonii Salon de la Reynos, gdzie znajduje się Muzeum Armii Hiszpanii.

Centralną kompozycją parku jest wspaniały konny pomnik Alfonsa XII autorstwa José Grasése Riery, wznoszący się na postumencie nad jeziorem i otoczony półkolistą kolumnadą. Projekt został wykonany na zamówienie królowej-regentki Marii Krystyny, a pomnik wzniesiono w 1922 r. za czasów panowania Alfonsa XIII. Pomnik zdobią rzeźby-alegorie wolności, pokoju, ojczyzny, wojska i floty. W pracy nad kompozycją brało udział ponad dwudziestu znanych rzeźbiarzy.

Od 1874 r. w parku stoi pawilon Casa de Vacas. Jego nazwa w tłumaczeniu oznacza „Dom Krów”. Początkowo był to wystawowy obiekt z krowami, gdzie każdy mógł podziwiać rogate piękności i delektować się ich produktami. Obecnie w pawilonie prezentowane są dzieła sztuki.

Jeszcze dwie godne uwagi budowle parku to Pałac z Kryształu i pałac Velazqueza, stworzone pod koniec XIX wieku przez Ricardo Velázqueza Bosco. W pierwszym mieściła się oranżeria roślin z Filipin, które były hiszpańską kolonią, a drugi poświęcony był metalurgii i górnictwu.

Aleje parku zdobią trzy piękne fontanny. Jedna z nich – „Upadły Anioł” autorstwa Ricardo Beivara, jest jedynym na świecie pomnikiem diabła. Rzeźbiarska kompozycja poświęcona jest tematowi wygnania Lucyfera z raju.

Fontanna Galapagos została wzniesiona pod kierunkiem José de Mariátegui z okazji narodzin Izabeli II. Trójwarstwowy zespół zdobiony jest figurami delfinów, żółwi, żab i aniołów, z których wypływają strumienie wody. Kompozycję wieńczy ślimak – symbol cierpliwości i płodności.

Fontanna „Karczoch”, stworzona przez Venturę Rodrígueza, symbolizuje wiosnę. W jej centralnej części znajdują się rzeźby dzieci podtrzymujących talerz z karczochami.

W parku rośnie tysiące gatunków zieleni, w tym drzewo truskawkowe, które jest symbolem Madrytu i znajduje się w jego herbie.

Mapa parku

Jak dostać się do parku Buen Retiro?

Pojechać metrem do stacji Atocha (linia 1), Ibiza (linia 9) lub Retiro (linia 2). Można dojechać do parku autobusami 1, 2, 9, 15, 19, 20, 51, 52, 74, 146, 202.