Национальный археологический музей (Мадрид)

Narodowe Muzeum Archeologiczne (Museo Arqueológico Nacional (M.A.N.)) zostało założone w 1867 roku dekretem królowej Izabeli II. Pojawiła się potrzeba uporządkowania wszystkich znalezisk archeologicznych, przedmiotów sztuki dekoracyjnej, wartości numizmatycznych, które hiszpańscy monarchowie zbierali przez wiele wieków. Kolekcja zawiera eksponaty ze starożytnej Grecji i Rzymu, Egiptu i Bliskiego Wschodu oraz skarby znalezione na terenie Hiszpanii.

Muzeum znajduje się w Madrycie, w pobliżu placu Kolumba, w Pałacu Bibliotek i Muzeów. Wcześniej mieściło się w kamienicy przy ulicy Embajadores, ale w 1985 roku, decyzją rządu, zostało przeniesione na ulicę Serrano.

To muzeum uważane jest za jedno z najlepszych muzeów hiszpańskich. Arcydzieła kultury iberyjskiej wystawione w kolekcji są bezcenne. Rzeźby „Dama z Bazy”, „Dama-tzw. opiekunka” (wzgórze Świętych, prowincja Albacete) – datowane na IV wiek p.n.e. Bista kobiety w bogatych ozdobach – „Dama z Elche” – uważana jest za symbol całej kultury starożytnych Iberów. Figury starożytnych wojowników, damskie ozdoby, kultowe korony Wizygotów z Guarrazar VIII w., marmurowe puzderko przedstawiające scenę narodzin Ateny z I wieku n.e. – ponad milion eksponatów z całego świata znajduje się w muzeum. Na wewnętrznym dziedzińcu umieszczona jest kopia jaskini Altamira (prowincja Santander), z rysunkami naskalnymi z czasów paleolitu.

Niektóre rarytasy z kolekcji stały się przedmiotem sporów. Rząd włoski kwestionuje legalność zakupu przez madryckie muzeum w 1999 roku dwudziestu dwóch etruskich waz – części „kolekcji etruskiej” składającej się z 181 przedmiotów. W sprawie nielegalnych wykopalisk i sprzedaży skarbów we Włoszech toczą się obecnie postępowania sądowe.